Alþjóðlegur dagur menntunar 24. janúar

Árið 2023 markar miðpunktinn frá því að Sameinuðu þjóðirnar samþykktu Heimsmarkmiðin 17, samtengd markmið fyrir fólk, jörðina og velmegun.

Byggt á þeim alþjóðlega skriðþunga sem skapaðist af leiðtogafundi Sameinuðu þjóðanna um umbreytandi menntun í september 2022, kallar dagurinn í ár á að viðhalda öflugri pólitískri virkni í kringum menntun og marka leiðina til að umbreyta skuldbindingum og alþjóðlegum frumkvæði í aðgerð. Menntun verður að vera í forgangi til að hraða framförum í átt að öllum markmiðum um sjálfbæra þróun á bakgrunni alþjóðlegs samdráttar, vaxandi ójöfnuðar og loftslagskreppunnar.

Menntun er mannréttindi, almannahagur og ábyrgð almennings. Alþjóðlegur dagur menntunar 24. janúar 2023 er tileinkaður afgönskum konum og stúlkum en Alsherjarþing Sameinuðu þjóðanna lýstu þann dag sem alþjóðlegan dag menntunar til að fagna hlutverki menntunar í þágu friðar og þróunar.

Rétturinn til menntunar er kveðinn upp í 26. grein mannréttindayfirlýsingarinnar. Yfirlýsingin gerir ráð fyrir ókeypis skyldunámi grunnskóla. Barnasáttmáli,,, sem samþykktur var 1989, gengur lengra og kveður á um að lönd skuli gera æðri menntun aðgengilega öllum.

Menntun er lykillinn að sjálfbærri þróun.

Þegar heimsmarkmiðin 17 voru samþykkt í september 2015, viðurkenndi alþjóðasamfélagið að menntun er nauðsynleg til að ná árangri í öllum markmiðum þess. Markmið 4 um sjálfbæra þróun miðar einkum að því að ,,tryggja án aðgreiningar sanngjarna gæðamenntun og stuðla að símenntunartækifærum fyrir alla” fyrir árið 2030.

Áskoranir til að ná alhliða menntun.

Menntun býður börnum upp á leið út úr fátækt og leið til vænlegrar framtíðar. En um 244 milljónir barna og unglinga um allan heim eru án skóla; 617 milljónir barna og unglina geta ekki lesið og stunað grunn stærðfræði; innan við 40% stúlkna í Afríku sunnan Sahara ljúka grunnskóla og um fjórar milljónir barna og ungmenna á flótta eru ekki í skóla. Það er verið að brjóta á rétti þeirra til menntunar og það er óviðunandi.

Án jafnrar og sanngjarnrar gæðamenntunar og ævilangra tækifæra fyrir alla munu lönd ekki ná árangri í að ná fram jafnrétti kynjanna og rjúfa hringrás fátæktar sem skilur milljónir barna, ungmenna og fullorðinna eftir. 

Frétt upphaflega birt á heimasíðu United Nations.